Khám phá Chile qua đôi mắt si tình của Pablo Neruda

---

Nhà thơ đoạt giải Nobel văn học năm 1971 từng làm thổn thức bao trái tim trên thế giới qua những câu thơ ngọt ngào như: "Tình yêu thì quá ngắn, mà lãng quên lại quá dài". Tuy vậy chỉ đến khi khám phá Isla Negra - nơi có ngôi nhà yêu thích của Pablo nhìn ra biển Thái Bình Dương - bạn mới thực sự cảm thấy vần thơ trên không chỉ đơn thuần là những con chữ trên trang giấy.

Sự thật, Neruda đã không bao giờ lãng quên bạn bè của mình. Khi những người bạn thân qua đời, nhà thơ đã khắc tên của họ lên những thanh xà trong quán bar ở Isla Negra để ông có thể tiếp tục vừa uống rượu, vừa tán gẫu cùng họ. Hơn 40 năm sau ngày mất của Neruda, 17 cái tên bạn bè ông từng khắc vẫn còn tồn tại. Nhiều du khách tới tham quan vẫn không khỏi bồi hồi khi hình dung lại cuộc trò chuyện của nhà thơ cùng bạn bè về các chủ đề bất tận như thơ ca, chính trị, tình  yêu, du lịch... trong đêm say muộn.

Đến Chile, sẽ thật thiếu sót nếu bạn bỏ qua việc tham quan 3 ngôi nhà mà Pablo từng ở lúc sinh thời - địa điểm mà mỗi năm, hàng ngàn người hâm mộ nhà thơ lại đổ về tham quan.

La Chascona

La Chascona là ngôi nhà hai tầng ở Santiago, nằm trong khu phố Bellavista. Ở độ tuổi 50, nhà thơ từng vướng lưới tình với hai người phụ nữ, một là người vợ thứ hai - Delia del Carril -  và người thứ hai là Matilde Urrutia - sau trở thành vợ ba của ông. Matilde chính là nguồn cảm hứng trong những bài thơ tình của Pablo sau này. Thời điểm đó, những mối quan hệ ngoài chồng vợ bị lên án mạnh mẽ, vì vậy chuyện tình của Pablo và Urrutia được giấu kín. Và ngôi nhà này chính là chứng nhân cho cuộc tình cuồng nhiệt và bí mật này.

La Chascona - một trong ba ngôi nhà nổi tiếng của Pablo. Ảnh: BBC.

Ngôi nhà này được khôi phục cẩn thận đến nỗi nhiều du khách tới đây đã rất bất ngờ khi biết nó từng bị phá hủy và ngập nước sau cuộc đảo chính diễn ra vào ngày 11/9/1973. Vì là người bạn thân của tổng thống bị lật đổ Salvador Allende thời bấy giờ nên Pablo trở thành kẻ thù của chế độ mới. Sách của ông bị cấm và bất kỳ ai lưu trữ bản sao tác phẩm của ông đều bị bỏ tù. Tuy vậy, sau cái chết của nhà thơ, hàng ngàn người hâm mộ đã xuống đường biểu tình qua các con phố ở Santiago, còn người bạn đời Matilde của ông thì vẫn khăng khăng tổ chức tang lễ cho chồng trong ngôi nhà bị hỏng nhưng chứa nhiều kỷ niệm.

La Sebastiana

La Sebastiana là ngôi nhà với những màu sắc rực rỡ và lắp nhiều kính, khiến tầm nhìn từ trong nhà ra bên ngoài rất thoáng đãng và rộng lớn. Pablo mua lại căn nhà vào năm 1959, sau khi đã quá mệt mỏi với cuộc sống ở Santiago. Ông muốn chuyển đến một nơi nào đó thật thoải mái, giá rẻ và đặc biệt là ít người nhòm ngó.

Ngôi nhà tọa lạc ở Valparaiso, một thành phố càng đầy màu sắc và tràn trề nhựa sống. Tại đây, các cửa hàng cà phê cũng thường không mở sớm. Không khí trong lành, sự yên tĩnh cùng những ngôi nhà quét sơn trắng bình dị của Valparaiso đã để lại trong tâm trí nhà thơ nhiều ấn tượng tốt đẹp.

Ngôi nhà La Sebastiana của nhà thơ. Ảnh: BBC.

Trong hồi ký của mình, Pablo kể lại ông đã tân trang La Sebastiana thành một "ngôi nhà đồ chơi" - nơi ông gợi nhớ về những năm tháng tuổi thơ của mình. Đứng từ tầng 5 của ngôi nhà nhìn xuống thành phố, Valparaiso thật giống với những gì nhà thơ đã miêu tả: quanh co, khúc khuỷu và nhiều bí mật.

Casa de Isla Negra

Năm 1938, sau khi trở về từ châu Âu, Pablo đã mua một mảnh đất cùng một ngôi nhà bằng đá kế bên ở Isla Negra và đặt tên là Casa de Isla Negra. Trong hồi ký của mình, Isla Negra là một dải đất ven biển hoang dã, đây cũng là nơi hoàn hảo để ông viết tập thơ Canto General - tác phẩm được coi là kiệt tác đỉnh cao trong sự nghiệp văn chương của Pablo.

Casa de Isla Negra là nơi yêu thích của nhà thơ, trong từng góc nhỏ của ngôi nhà đều được ông trang trí, chăm chút và mang đậm hơi thở của đại dương. Nhiều vật dụng trưng bày trong ngôi nhà của Pablo được cho là khá kỳ lạ. Tuy nhiên, chúng đều thoát khỏi sự tịch thu của chính quyền thời bấy giờ.

Ngôi nhà Casa de Isla Negra - nơi chôn cất thi hài của nhà thơ cùng người vợ thứ ba. Ảnh: BBC.

Sau cuộc đảo chính năm 1973, các binh sĩ đã đột kích ngôi nhà của ông. Để bảo vệ an toàn cho những món đồ mình cất công sưu tầm bấy lâu, Pablo điềm tĩnh nói: "Hãy nhìn đi, quanh đây chỉ có một thứ duy nhất nguy hiểm đối với các anh. Đó chính là thơ". Nhờ đó, các binh sĩ đã không tịch thu bất cứ thứ gì trong nhà.

Nơi đây cũng là nơi hài cốt của nhà thơ được an táng, thể hiện đúng với ý nguyện của ông lúc sinh thời. Ngày nay, La Casa del Isla Negra (ngôi nhà ở Isla Negra) trở thành bảo tàng, lưu giữ những kỷ vật của nhà thơ nổi tiếng và mở cửa quanh năm và đông khách nhất là vào mùa hè.

Trước khi qua đời vào năm 1973 ở tuổi 69, Neruda đã làm đắm say cả thế giới bằng những bài thơ tình lãng mạn, xuất bản hàng chục cuốn sách như Twenty Love Poems, 100 Love Sonnets, The Captain’s Verses... Sau gần nửa thế kỷ, tên tuổi của ông không hề bị lu mờ bởi thời gian mà còn nổi tiếng hơn bao giờ hết. Những bài thơ tình bị thất lạc của ông dần được sưu tầm lại, dự kiến xuất bản và tên tuổi của ông trở thành một trong những biểu tượng lớn của văn học Chile. Chile có đường bay kết nối trực tiếp với bắc Mỹ, Anh, châu Âu, Australia và New Zealand. Ngoài ra, du khách cũng có thể bay tới các nước láng giêng như Argentina, Bolivia, Peru và tiếp tục cuộc hành trình tới Chile bằng các chuyến bay hoặc đi ô tô bằng đường bộ. Tuy nhiên, giá cả các chuyến bay trong vùng Nam Mỹ thường khá đắt đỏ, vì vậy bạn nên cân nhắc khi mua vé máy bay.

Anh Minh (theo BBC)