Nghệ thuật đánh cá bằng chim cốc và lửa của người Nhật

---

Ukai là nghệ thuật đánh cá truyền thống của người Nhật sử dụng chim cốc được huấn luyện để bắt cá. Trong suốt 1.300 năm qua, mỗi độ hè về chim cốc lại giúp đỡ ngư dân thu hoạch cá trên sông. Phương thức đánh cá này phổ biến ở các vùng sông Nagara, Hozu và Uji. Tuy không phải phương thức đánh bắt hiệu quả nhất nhưng là loại hình đánh bắt nghệ thuật nhất.

Theo truyền thuyết, lãnh chúa samurai Oda Nobunaga thu nạp những thợ đánh cá ukai giỏi dưới trướng của mình. Oda rất thích xem ngư dân trổ tài ukai và thề sẽ bảo tồn truyền thống này. Hoàng gia Nhật Bản bảo trợ phương thức đánh cá ukai. Những thợ ukai lành nghề sẽ được phong danh hiệu Usho (bậc thầy đánh cá bằng chim cốc của hoàng gia). Khi nhà thơ nổi tiếng Matsuo Basho quan sát cảnh đánh cá ukai trên sông, ông đã xuất khẩu thành thơ để tặng truyền thống đặc sắc của ngư dân.

Người dân đánh cá theo phương pháp truyền thống trên sông. Ảnh: alljapantours.

Đánh cá bằng chim cốc diễn ra vào ban đêm. Mỗi ngư dân điều khiển một chiếc thuyền gỗ dài khoảng 13m, dẫn theo hàng chục con chim cốc khỏe và lanh lợi nhất. Trước mũi thuyền treo đèn lửa lớn, chiếu sáng cho việc chèo lái và thu hút cá về. Các ngư dân mặc trang phục váy rơm truyền thống, đi dép rơm trống trơn trượt và áo kimono màu sẫm.

Những con chim cốc khỏe mạnh bơi trước mũi thuyền được xích bằng dây, lặn xuống nước bắt cá và nuốt. Để tránh chim nuốt mất cá và điều khiển chúng dễ dàng hơn, ngư dân buộc dây thừng rồi thắt nút gần cổ chim. Khi chim mò cá ngậm đầy trong mồm, chúng được kéo lên gỡ cá khỏi cổ họng và lại tiếp tục thả xuống nước để bắt.

Trong thời hiện đại, những bậc thầy đánh cá vẫn là ngư dân hoàng gia của hoàng đế Nhật Bản. Những con cá được bắt bằng chim cốc gửi về hoàng gia đều đặn vài lần một năm.

Đánh cá ukai hiện đã trở thành điều hút khách du lịch tại Nhật Bản. Mỗi mùa đánh bắt cá khi hè về, hàng nghìn du khách kéo tới xem ngư dân trên sông biểu diễn nghệ thuật ukai. Du khách có thể xem tận mắt quy trình đánh cá truyền thống trong khoảng một giờ. Mỗi tour du lịch trên tàu xem đánh cá ukai có giá 1.500 yên (hơn 200.000 đồng) đến 3.500 yên (hơn 600.000 đồng).

Xem thêm Nghệ thuật săn cá bằng chim cốc trên dòng Ly Giang

Như Bình